Een kunstzinnige school: Kunsthumaniora Hasselt

Het nieuwe K-gebouw voor de Provinciale Kunsthumaniora in Hasselt is een kunstzinnig gebouw met veel licht, lucht en ruimte. Het gebouw prikkelt de creativiteit van de gebruikers en straalt tegelijkertijd veel rust uit. De grootste kracht van het ontwerp schuilt in de verbondenheid tussen de ruimtes die het samenhorigheidsgevoel versterkt. Openheid en transparantie zijn kernwoorden, net als flexibiliteit en innovatie. Vooral de akoestische uitdagingen waren niet min.

Ervaar hoe de school en het ontwerpteam gestalte hebben gegeven aan de best uitgeruste kunstschool van Vlaanderen.

Bekijk de reportage op YouTube:

Ten noordoosten van het centrum van Hasselt bevindt zich de enige kunstschool in Vlaanderen die, met uitzondering van ballet, het volledige gamma van het kso (kunstsecundair onderwijs) aanbiedt. Het voorbije decennium is het leerlingenaantal gestegen en zelfs verdubbeld tot 660 leerlingen. Ze vinden onder meer hun gading in de opleidingen podiumkunsten, beeldende kunsten, audiovisuele vorming en architecturale kunsten. Deze secundaire school stoomt haar studenten klaar voor een opleiding in het hoger professioneel en academisch onderwijs. Het plaatsgebrek en de behoefte om een kwalitatief aanbod aan artistieke vakken te blijven aanbieden, noopten de directie om hun schoolinfrastructuur uit te breiden.

Verbinden, groeperen en relaties leggen

De nieuwbouw via het DBFM-programma Scholen van Morgen is ondertussen één jaar in gebruik, maar hiermee was de school niet aan haar proefstuk toe. Over de tijd heen was de kunstencampus namelijk uitgegroeid tot een kluwen van oude en nieuwere gebouwen. In 2010 werd nog een nieuwbouw opgericht voor 5 nieuwe studierichtingen waaronder Woordkunst-Drama. Eén van de belangrijkste uitgangspunten van het Scholen van Morgen-ontwerp was dan ook om de diverse gebouwen op de campus weer te verbinden, zowel fysiek als visueel.

De nieuwbouw van 5000 m² bestaat uit een vijftal clusters opgebouwd rond een centrale, ingesloten patio. Deze hoofdzones zijn de eetzaal, de sportzaal, de theaterklassen voor de afdeling Woordkunst-Drama, de klassenvleugel en de ontmoetingsruimte die uitgeeft op de bibliotheek en studiezaal. Het gebouw bestaat uit twee verdiepingen. Een glazen passerelle creëert een fysieke doorgang van en naar de bestaande gebouwen. De architecten van Stéphane Beel architects legden relaties tussen de verschillende richtingen en onderdelen van de school. Door de transparantie en logische ruimtelijke indeling komen leerlingen in contact met andere opleidingen en gebeurtenissen. Kruisbestuiving, gemeenschapsgevoel en een brede open blik, zijn hiervan het logische gevolg.

De leerlingen mogen niet in een hokje zitten en alleen maar opgesloten in hun klas zitten. We legden relaties tussen de verschillende onderdelen van de school. In dit ontwerp kunnen de leerlingen door het gebouw heen iets anders zien gebeuren wat ook interessant kan zijn voor hun opleiding. Die relaties zijn in elk ontwerp en elke school belangrijk, maar zeker in een kunstschool.

Akoestiek maakt of kraakt

Elke ruimte heeft zijn eigen functie en karakteristieken. Het groeperen van die lokalen was op akoestisch vlak een uitdaging die de ontwerpers niet uit de weg zijn gegaan. In de theaterklassen moeten kinderen ongeremd kunnen zingen en dansen. In de studieklas moet het rustig en stil zijn. Toch bevinden deze lokalen zich boven elkaar en dat werkt bijzonder goed. Aan alle wanden, vloeren en plafonds zijn meer-eisen gesteld naar geluidsisolatie en akoestiek toe. Zo ligt de vloerplaat van het muzieklokaal op een rubberen mat en is er in de theaterklassen gekozen voor akoestische wanden en plafonds die tegelijkertijd sfeer geven aan de ruimte.

Optimaal gebruik van de ruimte

Een andere eis aan dit ontwerp was om de nieuwe lokalen zoveel mogelijk én zo eenvoudig mogelijk te kunnen benutten. In de Kunsthumaniora zijn de meeste ruimtes multifunctioneel opgevat en flexibel ingedeeld. In geen tijd kan men de sportzaal omvormen tot 3 afzonderlijke sportzalen; de 4 autonome theaterklassen kunnen omgebouwd worden tot één theaterzaal met uitschuifbare tribune met 120 zitjes en daarboven nog eens een regiekamer. De polyvalente ruimte is tegelijkertijd een inkomzone, een spel- en ontspanningsruimte tijdens lesvrije momenten, een locatie voor toonmomenten, voorstellingen en allerlei activiteiten van een brunch tot zelfs een kerstmarkt. Zelfs de muren zijn aangepast aan de noden van het kunstonderwijs. Alle binnenmuren zijn wit, tamelijk clean en uitgerust met ophangsystemen. Perfect voor het vlot organiseren van talrijke toonmomenten.

We vinden het heel belangrijk dat we al onze toonmomenten en activiteiten vlot kunnen organiseren. Onder andere de theaterzaal en de ontmoetingsruimte zijn technisch zeer goed uitgerust en eenvoudig om te vormen. Daardoor worden ze erg vaak gebruikt.

Authenticiteit en innovatie

In het nieuwe K-gebouw heerst een mooi contrast tussen innovatie en authenticiteit. De klassen zijn uitgerust met moderne digitale borden. Het zijn touchscreens met ingebouwde pc’s en een uitstekende beeldkwaliteit. Dit systeem maakt bekabeling en beamers overbodig; een hele verbetering voor de leerkrachten. Toch kreeg ‘het boek’ ook een opwaardering. De directie is ervan overtuigd dat kunstwerken, architectuur en fotografie beter tot hun recht komen op papier dan op een scherm. Voordien bevond de bibliotheek zich echter in een afgesloten lokaal zonder ramen. De nieuwe bibliotheek is heel open en toegankelijk. Ze geeft uit op de ontmoetingsruimte en studiezaal en heeft transparante scheidingswanden.

Volgens de nieuwe studieregels mogen leerlingen nu boeken uitlenen tijdens hun studiemoment. Vroeger brachten de leerlingen die tijd door in een oude refter, een onaangenaam lokaal. Nu wordt de studietijd beter benut. Sinds een jaar wordt er effectief gestudeerd en niet meer enkel gehangen en gebabbeld. Dat is een enorme vooruitgang.

1 jaar na de ingebruikname blijkt dat deze kunstschool perfect aan de verwachtingen van de gebruikers voldoet. De indrukken zijn positief, zowel bij de directie, het personeel als de leerlingen.

Ik ben ervan overtuigd dat onze leerlingen hier heel graag zijn. Vooral de leerlingen die architectuur volgen voelen aan dat ze hier een heel bijzonder gebouw hebben, dat het niet zo evident is om in elke school diezelfde ruimtelijke ervaring te hebben.