Interview: Yves Demaertelaere (Broeders van Liefde) over hun 7 Scholen van Morgen

7 nieuwe scholen hebben ze gebouwd met het programma Scholen van Morgen. De laatste van het rijtje werd vorige maand nog opgeleverd. Alle andere scholen zijn intussen volop in gebruik. Een goede reden voor een gesprek met Yves Demaertelaere, bestuurder en sectorverantwoordelijke gewoon onderwijs bij inrichtende macht Broeders van Liefde.

Proficiat met jullie 7 opgeleverde Scholen van Morgen. Bent u zelf al in deze nieuwe gebouwen geweest? En zo ja, wat zijn uw eerste indrukken?

Yves Demaertelaere: "Natuurlijk heb ik al de tijd genomen om in de nieuwe gebouwen rond te lopen. Iedereen is fier dat een aantal scholen een nieuw gebouw hebben voor eigentijds en goed onderwijs bij de Broeders van Liefde. Want de ruimte doet veel. De nieuwe gebouwen hebben een heel andere sfeer dan de oude gebouwen. Het is moderne architectuur met veel licht, openheid, warmte en heldere kleuren, dat is toch een contrast met wat we vroeger hadden."

Welke reacties verneemt u zoal vanuit het werkveld, van de directies, van de teams die dagelijks werken in de nieuwe schoolgebouwen?

Demaertelaere: "Vooral positieve. Directies en leerkrachten zijn blij omdat hun werk-, leef- en leerplek een frisse sfeer brengt. Zo’n een goed verzorgd gebouw draagt bij aan een uitdagende context waarin je kan werken met goesting."

Op welke manier is moderne, aangepaste infrastructuur van belang voor de doelstellingen van jullie onderwijs? Werd jullie pedagogisch programma goed vertaald naar het uiteindelijke gebouw?

Demaertelaere: "Kwalitatief onderwijs vraagt kwalitatieve infrastructuur. Meer dan vroeger moet er didactisch comfort zijn. De ruimtes moeten alternatieve werkvormen toelaten. Ze moeten flexibel kunnen inspelen op de noden van diverse soorten groepen en samenstellingen, zeker omdat we ze ook openstellen voor de lokale gemeenschap. Er moet een goede ICT-infrastructuur zijn. Er moet licht en lucht zijn. Een gebouw moet niet alleen functioneel zijn. Het moet ook inspireren. Als de ruimte rust, helderheid en transparantie uitstraalt, ga je anders denken. Door de interactie van de mensen met hun omgeving ontstaat er een ziel. In zo’n klimaat kunnen leerlingen met goesting leren en met goesting naar school komen. De architecten zijn er volgens mij goed in geslaagd deze pedagogisch visie te vertalen naar een bouwkundig concept."


Wat betreft het DBFM-proces, hoe is dat voor jullie verlopen?

Demaertelaere: "Mag ik daar genuanceerd op antwoorden? We hebben dankzij DBFM zeven nieuwe scholen op een termijn van 10 jaar. Dat is ook binnen onze organisatie nooit gezien. Over het totaalconcept zijn we tevreden, maar dat neemt niet weg dat er nog verbeterpunten kunnen geformuleerd worden. DBFM is geen gemakkelijke procedure. Toen we in 2007 op de DBFM-tram gestapt zijn, was ook nog niet alles duidelijk. Niemand had er ervaring mee. Wij niet, maar ook de aannemers niet. Het uiteindelijke prijskaartje en de precieze procedure bijvoorbeeld waren nog onvoldoende helder. Aanvankelijk werd er van uitgegaan dat we tegen 90% van de normale kostprijs zouden kunnen bouwen. Dat bleek overdreven optimistisch."

Hadden jullie als inrichtende macht voldoende inspraak en voldoen de schoolgebouwen nu aan de noden en aan de verwachtingen die jullie vooraf hadden? Werden jullie goed begeleid door alle belangrijke stappen?

Demaertelaere: "Tijdens het bouwproces kregen we bovendien af en toe de indruk dat de juridische procedures en regels belangrijker waren dan de realisatie van het bouwplan, maar we zijn er steeds uit geraakt. Dat lag vooral aan de goede samenwerking van jullie diensten met onze dienst gebouwen. Het grootste voordeel van DBFM blijft dat het een procedure is die in vergelijking met de klassieke AGIOn-subsidiëring sneller gaat."


Ik hoorde al meermaals dat de infrastructurele noden nog altijd hoog zijn binnen Broeders van Liefde … Wat zijn jullie plannen hiermee in de al dan niet nabije toekomst? Indien mogelijk, zouden jullie dan opnieuw opteren voor een aanpak zoals die van Scholen van Morgen – en wat zien jullie dan als voornaamste plus- of minpunten van die aanpak?

Demaertelaere: "Het scholenpatrimonium bij de Broeders van Liefde is niet anders dan in doorsnee Vlaanderen. Ook wij hebben inderdaad nog infrastructurele noden waar we betaalbare oplossingen voor zoeken. Een PPS-formule is haalbaar, zeker als de subsidiëring goed is. De totale financiële last zal de grootste factor zijn. Eigenlijk zou het PPS-bouwconcept goedkoper moeten kunnen dan het nu was. We zijn bereid om eventueel in nieuwe formules te stappen op voorwaarde dat het langetermijnperspectief voldoende garanties biedt dat het efficiënter en goedkoper kan dan de klassieke financiering."

Op welke manier en op welke vlakken (positief en negatief) verschilt de Scholen van Morgen-aanpak voor jullie als inrichtende macht ten opzichte van de reguliere financiering?

Demaertelaere: "Zoals ik al heb gezegd is de grootste troef de snelheid. Een bouwproject realiseren via reguliere financiering duurt al gauw 15 jaar. DBFM gaat sneller, al is de oorspronkelijke belofte van 3 tot 5 jaar niet gehaald. Voor de volledige realisatie van de zeven projecten zijn we met DBFM toch 9 jaar bezig geweest."

We bedanken Yves Demaertelaere van harte voor zijn genuanceerde blik! Bekijk hier alle projecten van de inrichtende macht Broeders van Liefde.

Sint-Gregorius GentbruggeBekijk het album op Flickr

Sint-Eduardusinstituut MerksemBekijk het album op Flickr